شرح عروه اجتهاد و تقلید76
زیبا آفرین
مسألة 49): إذا اتفق فی أثناء الصلاة مسألة لا یعلم حکمها یجوز له أن یبنی على أحد الطرفین بقصد أن یسأل عن الحکم بعد الصلاة، وأنه إذا کان ما أتى به على خلاف الواقع یعید صلاته، فلو فعل ذلک وکان ما فعله مطابقا للواقع لا یجب علیه الإعادة.
اگر در میانه نماز اتفاقی افتاد که حکم آن را نمی داند. جایز است که بنا را بر یک طرف بگذارد به قصد این که بعدا بپرسد. اگر چنان چه آن چه انجام داده است خلاف واقع بود که نمازش را اعاده می کند. ولی اگر چنان چه مطابق با واقع بود اعاده لازم نیست.
واقع چنان که عرض شد اگر نمازش را به قصد رجا انجام بدهد دیگر لازم نیست که سوال هم حتی بکند تا این که مطابق با واقع هست یا نیست. همین که عمل از او صادر شده است و قصد قربت هم داشته است کافی است.
مسألة 50: یجب على العامی فی زمان الفحص عن المجتهد أو عن الأعلم أن یحتاط فی أعماله.
مکلف غیرمجتهد در فرصتی که تحقیق می کند تا به مجتهد و یا مجتهد اعلم دست پیدا کند واجب است که نسبت به اعمال خودش احتیاط کند.
مرحوم سید معتقد است در این فرصتی که مکلف تحقیق و تفحص می کند که به مجتهد و یا مجتهد اعلم راه پیدا کند اعمالش را باید طبق احتیاط انجام بدهد. یعنی ببیند کدام یک از نظرات به احتیاط نزدیکتر است همان را انجام بدهد.
دلیل سید این است که:
فرد برای انجام اعمالش باید حجت داشته باشد.
و الان هم که دسترسی به مجتهد ندارد و یا دسترسی به اعلم ندارد.
پس اعمالی که انجام می دهد، بدون دلیل و حجت خواهد بود؛
مگر این که احتیاط بکند.
بین فتاواهای ارائه شده بگردد و قول نزدیکتر به احوط را انتخاب کند و به همان عمل کند.
اگر به احتیاط عمل نکند احتمال عقوبت وجود دارد.
چون طبق نظر مجتهد اعلم و یا طبق نظر مجتهد عمل نکرده است.
یکم- باید بین مجتهد و اعلمیت فرق قائل شد. این که واجب است تا پیدا کردن مجتهد تحقیق کند فرق است تا این که بگردد و اعلم پیدا کند.
بنا براین تا پیدا کردن مجتهد اعلم می تواند به نظر مجتهد عمل کند. پس دلیل نداریم تا زمان پیدا کردن اعلم هم باید عمل به احتیاط کند. فقط عمل به احتیاط تا زمان پیدا کردن مجتهد کافی است.
دوم- این که فرد بخواهد بین نظرات مجتهدین بگردد و احوط اقوال را پیدا کند واقعا کاری است که مقلد از پس آن بر می آید؟ برای مجتهد که اگر بخواهد استنباط کند کافی است روایات وسائل الشیعه را در همان باب ببیند. چون کار دسته بندی روایات را تا اندازه مرحوم شیخ حر جمع آوری کرده است و همان برای بررسی روایات کافی است. ولی برای دستیابی به احوط اقوال می دانید که چقدر رساله ها را باید این مکلف بیچاره و بدبخت بگردد و بررسی کند. آن هم فقط مجتهدین زنده و در حال حاضر و زنده را. کار مجتهد راحت تر به نظر می آید تا کار مکلف غیر مجتهد که بخواهد به احتیاط عمل کند.
سوم- پیش از این عرض کردیم که در این مساله احتیاط از ویژگی های مجتهد است. مجتهد می تواند احتیاط کند نه مکلف غیر مجتهد.
ضمن این که این عمل خود برای مکلف غیر مجتهد تکلف و صعوبت است.
لذا مکلف غیر مجتهد می تواند به هر یک از مجتهد های چه زنده و چه مرده اش مراجعه کند و اعمال خود را طبق نظرش انجام بدهد.
جمشیدی خراسانی
https://t.me/joinchat/AAAAAEpeRQ8uK71Mwex1Sg
