شرح عروه اجتهاد و تقلید55
زیبا آفرین
مسألة 29: کما یجب التقلید فی الواجبات والمحرمات یجب فی المستحبات والمکروهات والمباحات بل یجب تعلم حکم کل فعل. یصدر منه، سواء کان من العبادات أو المعاملات أو العادیات.
هم چنان که تقلید در واجبات و محرمات واجب است نیز تقلید در مستحبات و مکروهات و مباحات هم واجب است. بلکه واجب است تقلید هر حکم فعلی را که می خواهد انجام بدهد. و یا هر کاری که می خواهد از او صادر بشود چه در عرصه عبادات و چه در عرصه معاملات باشد و یا حتی در امور عادی خودش که می خواهد انجام بیابد.
هر کاری که فرد بخواهد انجام بدهد مهم نیست که چه کاری باشد هر کاری که بخواهد و یا می تواند انجام بدهد بیرون از یکی از این پنج حکم نمی تواند باشد:
یا باید این کار انجام بگیرد می شود واجب.
یا نباید انجام بگیرد که می شود حرام.
یا بهتر است که انجام بگیرد می شود مستحب.
یا بهتر است که انجام نگیرد می شود مکروه.
یا مهم نیست که انجام بگیرد یا نگیرد که مباح خواهد بود.
فرد مکلف باید در همه این موارد یا مجتهد باشد و یا مقلد. اگر مجتهد نیست باید از مجتهد تقلید بکند.
مجدد نکته ای را خدمت دوستان عرض کنم: قبل هم عرض کردیم من می دانم که تکلیفی از جانب شرع برای من آمده و بر گردن من افتاده است. و اجمالا هم می دانم که چیست. چون یقین دارم. می دانم نماز صبح دو رکعت است. نماز ظهر چهار رکعت است. حتی یقین به ارکان آن هم دارد. می دانم که روزه ماه رمضان واجب است و... من به این ها یقین دارم. باید به همین ها بر اساس یقین خودم عمل کنم. این امر عقلی است. و نیز بنای عقلا هم موید آن است. این مجتهد نمی تواند تقلید کند چون این مسایل را رفته و خودش کشف کرده است یا بهتر بگوییم استنباط کرده است. پس وجوب تقلی مقلد و عدم تقلید مجتهد، امر عقلی است. واجبش واجبش عقلی است. و آن هم از باب مقدمه واجب. و الا خودش فی نفسه که ارزش ذاتی ندارد. من هیچ گاه کره ماه نخواهم رفت. دانستن چگونگی نماز در کره ماه بر من چه لزومی دارد. مجتهد هم لزومی ندارد که حتما فتوا بدهد. مگر از او بپرسند و بخواهد به پرسشگر پاسخ بدهد. پس وجوب وجوب عقلی و عقلایی شد. نه وجوب شرعی. البته روایاتی در این باب نقل شده است که در صورت تصحیح سند آنها، این روایات را باید موید بگیرید بلکه ارشاد به همان حکم عقلی و یا عقلایی. پس نسبت به احکامی که باید انجام بدهد و یا نباید انجام بدهد فرد یا باید مجتهد باشد و یا مقلد. اما نسبت به احکامی که الزامی بر انجام و یا ترک آن نیست تقلید و عدم تقلید وجهی ندارد.
باید عرض شود در عرصه واجبات و محرمات درست است. باید تقلید کرد و نوع تقلید را هم عرض کردیم. از هر مجتهدی می شود تقلید کرد. اما این که خود عمل مستحب است. و یا خود عمل مکروه است. یا اصلا خود عمل مباح است یعنی انجام دادن و ندادن آن بالسویه است. در این صورت تقلید چه وجهی پیدا می کند؟ خود این اعمال که الزامی ندارند چگونه شما می خواهد لزوم تقلید را بر مکلف بار کنید. واجب و حرام الزام آور است. فعلا با شما هم نظر می شویم. ولی اعمال مباح و یا مستحب و یا مکروه که خودشان الزام آور نیستند. می توانید انجام بدهید و می توانید ترک کنید چگونه می شود که تقلید در خود اینها بر شما واجب بشود. بنابراین حکم تقلید در واجب و حرام طبق همان نظراتی است که تا کنون عرض کردیم. از هر مجتهدی که دارای شرایط باشد می توانید تقلید کنید و هر مساله ای را می توانید از هر مجتهدی بگیرید. این نسبت به واجبات و محرمات از عبادات. در مستحبات و مکروهات و مباحات تقلید لازم نیست.
جمشیدی خراسانی
https://t.me/joinchat/AAAAAEpeRQ8uK71Mwex1Sg
