شرح عروه اجتهاد و تقلید 33
زیبا آفرین
مسألة 16): عمل الجاهل المقصر الملتفت باطل وإن کان مطابقا للواقع. وأما الجاهل القاصر أو المقصر الذی کان غافلا حین العمل وحصل منه قصد القربة، فإن کان مطابقا لفتوى المجتهد الذی قلده بعد ذلک کان صحیحا، والأحوط مع ذلک مطابقته لفتوى المجتهد الذی کان یجب علیه تقلیده حین العمل.
اعمالی که جاهل مقصر ملتفت انجام می دهد باطل است؛ اگر چه مطابق با واقع باشد. اما عمل جاهل قاصر و یا جاهل مقصری که در هنگام عمل غافل باشد ولی قصد قربت از او صادر شود اگر چنان چه اعمال وی منطبق با فتوای مجتهدی باشد که بعد از این می خواهد از او تقلید کند، اعمالش درست است. گرچه احتیاط آن است که عملی که انجام داده واجب است که منطبق باشد با فتوای مجتهدی که در زمان انجام عمل باید از او تقلید می کرد.
مرحوم محقق یزدی می خواهد بفرماید: بنده خدایی در مشهد مقدس 65 سال از خداوند عمر گرفته است. الان به دنبال مجتهد راه افتاده که ای دل غافل چرا تا به حال تقلید نکرده ام. چه باید کرد؟ محقق یزدی می فرماید پرونده این بنده خدا را باید بررسی کنیم.
این بنده خدا که 65 سال از خداوند عمر گرفته و در مشهد هم زندگی می کند و همیشه هم پای منبرها بوده است:
یکم- می دانست که دارای احکام شرعی است
دوم- می دانست که باید به احکام شرعی عمل کند.
سوم- می دانست که احکام شرعی اش را باید بلد شود
چهارم- برای احکام شرعی باید به مجتهد مراجعه کند و آنها را هم بپرسد.
پنجم- می دانست که در مشهد به مجتهد دسترسی دارد
چهارم- می دانست که دست کم به توضیح المسائل مجتهد دسترسی دارد.
علیرغم همه اینها طی این مدت کوتاهی کرد و دنبالش نرفت. پیش خود به انجام تکالیف پرداخت. بدون این که از کسی بپرسد؛ الله بختکی عمل کرد. به چنین فردی می گویند جاهل مقصر ملتفت. کسی که تقلید نکرده و کوتاهی کرده است. نه این که منکر اصل تقلید حتی بشود؛ نه. بلکه کوتاهی کرده است.
در مقابل کسی که واقعا متوجه این نبوده که باید از کسی تقلید کند. ملتفت و غیر ملتفت با هم فرق می کند.
نسبت به هر دو یعنی جاهل مقصر ملتفت از الان به بعد که وظیفه اش معلوم است طبق نظر صاحب عروه باید به اعلم مراجعه کند. این تکلیف الان او. نسبت به اعمال گذشته اش چه باید بکند؟
مرحوم محقق یزدی می فرماید جاهل مقصر ملتفت تمام اعمالش باطل است. چون بدون تقلید بوده است. و لو همه اعمالش مطابق با دستور شرع هم باشد. چون اعمالش از سر تقلید نبوده است. به مبنای محقق یزدی عنایت بفرمایید. درستی عمل ملاک نیست بلکه تقلید از مجتهد ملاک صحت عمل است.
جمشیدی خراسانی
https://t.me/joinchat/AAAAAEpeRQ8uK71Mwex1Sg
