شرح عروه، اجتهاد و تقلید 25
دوشنبه, ۳ آذر ۱۳۹۹، ۰۹:۰۱ ق.ظ
زیبا آفرین
مسألة 12: یجب تقلید الأعلم مع الإمکان على الأحوط. ویجب الفحص عنه.
در صورت امکان تقلید از اعلم واجب است. و فحص از وجود اعلم هم واجب است.
اجازه بدهید مساله را روشن کنیم. اجتهاد که از آن تعبیر می شود به ملکه غیر از تخصص است. اگر فردی در دانشگاه آکسفورد فقه بخواند. نه فقط در مقطع پی اچ دی؛ بلکه اگر کارشناسی و ارشد و دکترای او همه اش فقط فقه باشد؛ به نظر شما وی چه خواهد بود؟ چه خواهد شد؟ یا فردی در دانشکده الهیات مشهد، هم لیسانس و هم فوق لیسانس و هم دکترایش را در گرایش فقه گرفته باشد آیا چنین فردی مجتهد است؟ یا نه؟ به نظر نمی رسد کسی او را مجتهد بداند! ولو سفرهای متعدد مطالعاتی هم به آن ور آب داشته باشد. هر چه باشد او متخصص است نه فقیه! لذا خود فرد هم ادعای فقاهت هم نمی کند. می گوید که دکترای فقه دارم و نمی گوید فقیه هستم و یا نمی گوید مجتهد هستم. فارغ التحصیل فقه و فقاهت از آکسفورد، هرگز مدعی رساله و توضیح المسائل نخواهد شد. چون اینها کارشناس و متخصص تربیت می کنند نه مجتهد. و خود این افراد هم چنین ادعایی ندارند. حتی مجتهدین مسلم حوزه وقتی که وارد دانشگاه شده اند از این اجتهاد دست شسته اند مانند ابوالقاسم گرجی و یا سید جعفر شهیدی و یا سید جلال آشتیانی و یا...
کسی که در سیستم حوزه درس خوانده است و به اجتهاد می رسد نه این که کارشناس یا متخصص می شود بلکه ویژگی فقه این است که فرد می تواند مسائلی را استنباط کند. با طی کردن مراحل و مقدمات استنباط احکام شرعی او می تواند از اصول، فروع را حل و فصل کند. این ویژگی در جامعه شناسی و یا سیاست و یا تاریخ و یا جغرافی نیست. جنس فقه با اینها فرق می کند. این ملکه که ما از آن به عنوان اجتهاد یاد می کنیم وقتی که اتفاق افتاد و ایجاد شد فرد می شود مجتهد. می تواند مسائل را حل و فصل کند. این ملکه اجتهاد یا هست و یا نیست. سخن از بود و نبود است نه سخن از کم و زیاد است. لذا چیزی به نام اعلم وجود خارجی ندارد. اجتهاد محقق شد کار تمام است. لذا این که بعضی هم قائل به تجزی هستند نیز بی معنا است. وقتی اجتهاد محقق شد اولا تقلید بر خود او جایز نیست. چون خودش به احکام دسترسی دارد. و ثانیا می تواند یافته های خودش را به دیگران بدهد و در فهرست کسانی قرار بگیرد که در اموری شرعی یا همان فقه می توانند دستگیر دیگران باشند. پس اگر اعلم وجود خارجی نداشته باشد و صرفا تقلید از مجتهد باید باشد دیگر فحص و تحقیق هم معنایی نخواهد داشت.
جمشیدی خراسانی
https://t.me/joinchat/AAAAAEpeRQ8uK71Mwex1Sg
مسألة 12: یجب تقلید الأعلم مع الإمکان على الأحوط. ویجب الفحص عنه.
در صورت امکان تقلید از اعلم واجب است. و فحص از وجود اعلم هم واجب است.
اجازه بدهید مساله را روشن کنیم. اجتهاد که از آن تعبیر می شود به ملکه غیر از تخصص است. اگر فردی در دانشگاه آکسفورد فقه بخواند. نه فقط در مقطع پی اچ دی؛ بلکه اگر کارشناسی و ارشد و دکترای او همه اش فقط فقه باشد؛ به نظر شما وی چه خواهد بود؟ چه خواهد شد؟ یا فردی در دانشکده الهیات مشهد، هم لیسانس و هم فوق لیسانس و هم دکترایش را در گرایش فقه گرفته باشد آیا چنین فردی مجتهد است؟ یا نه؟ به نظر نمی رسد کسی او را مجتهد بداند! ولو سفرهای متعدد مطالعاتی هم به آن ور آب داشته باشد. هر چه باشد او متخصص است نه فقیه! لذا خود فرد هم ادعای فقاهت هم نمی کند. می گوید که دکترای فقه دارم و نمی گوید فقیه هستم و یا نمی گوید مجتهد هستم. فارغ التحصیل فقه و فقاهت از آکسفورد، هرگز مدعی رساله و توضیح المسائل نخواهد شد. چون اینها کارشناس و متخصص تربیت می کنند نه مجتهد. و خود این افراد هم چنین ادعایی ندارند. حتی مجتهدین مسلم حوزه وقتی که وارد دانشگاه شده اند از این اجتهاد دست شسته اند مانند ابوالقاسم گرجی و یا سید جعفر شهیدی و یا سید جلال آشتیانی و یا...
کسی که در سیستم حوزه درس خوانده است و به اجتهاد می رسد نه این که کارشناس یا متخصص می شود بلکه ویژگی فقه این است که فرد می تواند مسائلی را استنباط کند. با طی کردن مراحل و مقدمات استنباط احکام شرعی او می تواند از اصول، فروع را حل و فصل کند. این ویژگی در جامعه شناسی و یا سیاست و یا تاریخ و یا جغرافی نیست. جنس فقه با اینها فرق می کند. این ملکه که ما از آن به عنوان اجتهاد یاد می کنیم وقتی که اتفاق افتاد و ایجاد شد فرد می شود مجتهد. می تواند مسائل را حل و فصل کند. این ملکه اجتهاد یا هست و یا نیست. سخن از بود و نبود است نه سخن از کم و زیاد است. لذا چیزی به نام اعلم وجود خارجی ندارد. اجتهاد محقق شد کار تمام است. لذا این که بعضی هم قائل به تجزی هستند نیز بی معنا است. وقتی اجتهاد محقق شد اولا تقلید بر خود او جایز نیست. چون خودش به احکام دسترسی دارد. و ثانیا می تواند یافته های خودش را به دیگران بدهد و در فهرست کسانی قرار بگیرد که در اموری شرعی یا همان فقه می توانند دستگیر دیگران باشند. پس اگر اعلم وجود خارجی نداشته باشد و صرفا تقلید از مجتهد باید باشد دیگر فحص و تحقیق هم معنایی نخواهد داشت.
جمشیدی خراسانی
https://t.me/joinchat/AAAAAEpeRQ8uK71Mwex1Sg
