شرح عروه، اجتهاد و تقلید 8
زیبا آفرین
مسألة 5: فی مسألة جواز الاحتیاط یلزم أن یکون مجتهدا أو مقلدا، لأن المسألة خلافیة.
در خود همین مساله جواز احتیاط لازم است که فرد یا مجتهد باشد یا مقلد. چون مساله بین فقها اختلافی است.
صاحب عروه می خواهد بفرماید: این که من احتیاط بکنم یا احتیاط نکنم نمی توان از پیش خود احتیاط کرد؛ بلکه در این که من احتیاط بکنم یا احتیاط نکنم؛ یا باید مجتهد باشم که خودم در بررسی ادله به احتیاط رسیده باشم و یا این که در احتیاط از یک مجتهد جامع الشرایط تقلید بکنم.
نظر نسبت به احتیاط و اجتهاد و تقلید عرض شد و فکر هم می کنیم تا اندازه ای روشن است. چنان که مرحوم حکیم می فرماید نه فقط در احتیاط مساله اختلافی است بلکه در خود اجتهاد هم اختلافی است. بعضی از فقها اجتهاد را واجب می داند. چنان که گفته شده است فقهای حلب قائل به وجوب اجتهاد بوده اند و یا مرحوم ملاصدرا معتقد به وجوب اجتهاد بوده و تقلید را حرام می دانسته است. اخباری ها هم تقلید را جایز نمی داند. طبق نظر این آقایان باید گفت مجتهد دو گونه است:
الف- مجتهد محتاط
ب- مجتهد غیر محتاط.
و ما عرض کردیم که وجهی برای احتیاط وجود ندارد. وقتی سوال کننده از امام باقر(ع) و یا امام صادق(ع) مساله را می پرسد اگر آنها توصیه به احتیاط کرده اند فهو المطلوب! ولی اگر آنها توصیه به احتیاط نفرموده اند شما این احتیاط را از کجا آورده اید؟ از ادله که احتیاط استفاده نمی شود بلکه از عدم دسترسی به حکم و نظر ائمه(ع) به ناچار تن به احتیاط داده می شود. پس کسی که می خواهد محتاط باشد باید اول مجتهد باشد تا بتواند احتیاط کند. برای مقلد احتیاط بی معنا است. فرد عادی توان ین را ندارد که برود و مسائل متعدد را ببند و بداند که کدام با احتیاط سازگار است.
جمشیدی خراسانی
https://t.me/joinchat/AAAAAEpeRQ8uK71Mwex1Sg
- ۹۹/۰۸/۲۱