رباعی 96
زیبا آفرین
رباعی96
یک جام شراب صد دل و دین ارزد
یک جرعه می مملکت چین ارزد
جز باده لعل نیست در روی زمین
تلخی که هزار جان شیرین ارزد
یک سوال اساسی نسبت به زندگی وجود دارد که طول زندگی بهتر است یا عرض زندگی. بعضی خود را تحریم می کنند تا عمر درازتری پیدا کنند. و خیام می خواهد با این نظریه مخالفت کند.
سخن در باده و شراب است و مقایسه آن با دل و دین و مملکت چین و هزاران جان که باده و می از همه اینها ارزمندتر است. یک جام شراب در مقابل با صد دل داده و صد پاداش اخروی دینی بیشتر می ارزد. صد دل و دین یعنی صد پاداش اخروی. یک جرعه شراب با مملکت هم قابل معاوضه نیست. روی کره زمین جز باده و شراب ارغوانی چیز دیگری نیست که تلخ است ولی با هزار جان شیرین هم قابل معاوضه نیست. هزار جان شیرین یعنی افزایش طول عمرو. شراب گرچه تلخ است ولی اگر بگویند شراب نخور تا هزار سال عمر کنی. خیام می گوید شراب نوشیدن بهتر از عمر دراز است. به نظر من خیام می خواهد به صراحت بفرماید به طول زندگی خیلی درگیر نشوید و به آن فکر نکنید بلکه به ارض زندگی بیشتر بیندیشید. پنجاه سال عمر با لذت مانند ابن سینا بهتر از 110 سال عمر بی خاصیت و بی اثر و عاری از لذت است.
سفری داشتیم به تهران با یکی از دوستان که پزشک بود. لحظاتی از سفر نگذشته بود که توصیه هتی پزشک شروع شد. نوشابه نخور! نمک خیلی کم بخور! سر میز غذا نوشابه را کنار می زد. خدمت ایشان عرض کردم آقا دکتر بگذار از شام و نهارمان لذت ببریم. پنجاه سال با لذت بهتر از صد سال با عافیت است. پاسخ قشنگی ابشان داد و گفت: خب اگر بدانیم که همان پنجاه سال را با لذت زندگی می کنی و می میری ما خوشحال خواهیم بود ولی اگر سکته کردی و روی دست ما ماندی چه؟ البته این پاسخ نمی توانست نظریه تقدم عرض زندگی بر طول آن را نادیده انگارد و یا رد کند.
